1 डिसेंबर जागतिक एड्स दिन

जागतिक एड्स दिन 1 डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो. एचआयव्ही विरुध्द होणाऱ्या लढ्यात जगभरातील लोकांना एकत्र येण्याची संधी आहे. विविध क्षेत्रात मानवाने मोठ्या प्रमाणात प्रगती करुन यश प्राप्त केले आहे. वैद्यकीय क्षेत्रातही प्रगती झाल्याने असाध्य रोगाचे निदान झाल्यावर त्यावर योग्य औषधोपचार करण्याची व्यवस्था वैद्यकीय खात्याने करुन दिली आहे. समाजात गोरगरीब, झोपडपट्टी, ट्रकचालक, खासगी बसचालक या घटकांत शासनामार्फत जनजागृती करण्यात येत आहे. रोगाचे स्वरुप, विषाणू संसर्गामुळे, रोगप्रतिकार शक्तीच्या कमतरतेमुळे बाधा झालेल्या रोगांचा समुह म्हणजे एड्स होय. हा रोग प्राणघातक असून ह्युमन इम्युनो डेफिशियन्सी (HIV) विषाणूमुळे होतो.

 एड्स रोगाची लक्षणे-

एक महिन्यात शरीराच्या वजनाच्या १० टक्यापेक्षा जास्त वजन कमी होणे. एक महिन्यापेक्षा जास्त कालावधीची असलेली हगवण. एक महिन्यापेक्षा जास्त कालावधीसाठी अधूनमधून अथवा सलग ताप. एक महिन्यापेक्षा जास्त कालावधीचा खोकला. तोंड व घशातील बुरशी रोग. संपूर्ण त्वचेला खाज सुटणे.

एड्स संसर्गाची प्रसार पध्दती –

लैंगिक प्रसारही एड्सप्रसाराची सर्वसामान्य असून समलिंगी लैंगिक संबंध, स्त्री व पुरुष प्रजनन अवयवातील स्त्रावाव्दारे प्रसार होतो. (असुरक्षित लैंगिक संबंध), एच. आय. व्ही. दुषित रक्त संक्रमण,  एच. आय. व्ही. बाधित गर्भवती मातेकडून बालकास, बाधित व्यक्तीसाठी वापरलेली इंजेक्शनची सुई निरोगी व्यक्तीस वापरल्यास, बाधित व्यक्तीचे अवयव निरोगी व्यक्तीसाठी अवयव रोपण, डॉक्टर व परिचारीकांच्या हाताना जखमा असताना एचआयव्ही बाधित रुग्णाच्या रक्ताशी संपर्क आल्यास, अंमली पदार्थ घेणा-या व्यक्ती एकाच सिरींज व सुई मधून शिरेद्वारे मादक द्रव्य घेणाऱ्या व्यक्ती या प्रकारे संसर्ग होतो.

एड्स संसर्ग खालील मार्गाने होत नाही.

एड्स बाधीत व्यक्तीचा सहवास, एड्सबाधीत रुग्णाची सेवा केल्याने, आलिंगन, हस्तांदोलन, खोकल्यातून, शिंकेतून, रक्तदान केल्याने, एकमेकांचे कपडे वापरल्याने, एकत्र बसून भोजन घेतल्याने, एकाच कार्यालयात जवळजवळ बसून काम केल्याने

एड्ससाठी जोखमीचा गट-

वेशा व्यवसाय करणारे, समलिंगी संभोग करणारे, एकापेक्षा जास्त व्यक्तींशी असुरक्षित लैंगिक संबंध ठेवणाऱ्या व्यक्ती, एकाच सिरींज व सुईने अंमली पदार्थ शिरेतून टोचून घेणाऱ्या व्यक्ती इ.

 एड्स टाळण्यासाठी नागरिकांनी घ्यावयाची काळजी-

दाढी, कटींगसाठीसलून मध्ये गेल्यास नवीन ब्लेड वापरण्यास सांगावे, डॉक्टरकडे गेल्यास इंजेक्शनसाठी नवीन सुई वापरण्याची विनंती, एखाद्या गर्भवती मातेला एड्स झाल्याचे निदान झाल्यास तो तिच्या गर्भातील बाळाला होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही म्हणून तात्काळ डॉक्टरांच्या सल्ल्याने योग्य वेळी व लवकरात लवकर उपचार सुरु करावेत.

सर्वांसाठी सावधानता-

 रुग्णास हाताळताना वारंवार आपले हात स्वच्छ धुवा. रुग्णाच्या संपर्कात येताना हातमोजे वापरा. प्रत्येक वेळी नवीन सुईचा वापर करा, दुषित सुई वापरु नये.  रुग्णांना वापरावयाची उपकरणे दुसऱ्या रुग्णांना वापरण्यापूर्वी पुनः स्वच्छ व र्निजंतूक करणे. जैव वैद्यकीय कचऱ्याची योग्य प्रकारे विल्हेवाट करावी. खोकताना/शिंकताना नाक, तोंड झाकण्यासाठी रुमालाचा वापर करा.

एचआयव्ही बाधित व्यक्तिने घ्यावयाची काळजी-

योग्य आहार घ्यावा. आहारामध्ये हिरव्या पालेभाज्या, ताजी फळे, कडधान्ये व प्रथिनांचा जास्त सामावेश असावा. योग्य व्यायामामुळे ताण तणावापासून दूर रहाण्यास मदत होते.  पुर्वीसारखे काम चालू ठेवणे जरुरीचे आहे. जर काही आजार झाल्यास तज्ज्ञ डॉक्टरांची मदत घ्यावी. डॉक्टर सांगतील त्याप्रमाणे नियमितपणे औषधोपचार घ्यावे. शारिरीक संबंधाच्यावेळी निरोधचा वापर करावा. दारु, सिगारेट व इतर व्यसनापासून दूर रहावे. डॉक्टरांच्या सल्ल्याप्रमाणे ART सेंटरमधून उपचार सुरु करावेत व नियमित पाठपुरावा करावा