टोयोटा किर्लोस्करने वृक्षारोपण आणि रोपवाटपाच्या माध्यमातून ‘ग्रीन वेव्ह इनिशिएटिव्ह’ला चालना दिली

बंगळुरू: पर्यावरणीय स्थिरतेच्या वचनबद्धतेनुसार, टोयोटा किर्लोस्कर मोटर (टीकेएम) ने या वर्षीच्या पर्यावरण महिन्याच्या निमित्ताने ‘ग्रीन वेव्ह प्रोजेक्ट’ला आणखी गती दिली आहे. समाजातील निसर्ग संवर्धन उपक्रम वाढविण्याच्या उद्देशाने, टीकेएम ने टोयोटा एन्व्हायर्नमेंटल चॅलेंज 2050 मध्ये योगदान देत, ‘निसर्गाशी सुसंवाद साधून भविष्यातील समाजाची स्थापना करणे’ या सहाव्या आव्हानाअंतर्गत आपल्या कर्मचाऱ्यांना रोपांचे वाटप केले. ही पर्यावरणीय मोहीम कर्मचाऱ्यांच्या सहभागातून हिरवळीला चालना देण्यासाठी सक्रिय समुदायाच्या सहभागाला प्रोत्साहन देते.

कंपनीने आपल्या कर्मचाऱ्यांना 7000 हून अधिक रोपांचे यशस्वीपणे वाटप केले आहे, जे तिच्या वृक्षारोपण उपक्रमांतर्गत निर्धारित केलेल्या 8,000 रोपांच्या उद्दिष्टाकडे लक्षणीय प्रगती दर्शविते. या दिशेने, कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या शेजारच्या परिसरात वितरित केलेले रोपे लावण्यासाठी आणि त्यांची काळजी घेण्यासाठी आणि रोपांच्या वाढीबद्दल नियतकालिक अहवाल सादर करण्यासाठी प्रोत्साहित केले जाते. ते उत्साहाने त्यांच्या स्थानिक समुदायांना वृक्षारोपण उपक्रमात सहभागी करून घेत आहेत, त्यामुळे हिरवेगार वातावरण निर्माण करण्यासाठी सामूहिक प्रयत्नांना चालना मिळत आहे.

या दिशेने, टोयोटाच्या वृक्षारोपणाच्या उपक्रमांचा उल्लेख करणे आवश्यक आहे, जे 2009 पासून ‘मियावाकी मेथड ऑफ फॉरेस्टेशन’ या अनोख्या संकल्पनेचा अवलंब करून प्रभावीपणे चालवले जातात आणि अशी वृक्षारोपण पद्धत लागू करणारी टीकेएम ही भारतातील पहिली कॉर्पोरेट कंपनी आहे. शाश्वतता आणि पर्यावरणीय पुनर्संचयनासाठी टीकेएमची दृढ वचनबद्धता उल्लेखनीय परिणाम देत आहे, ज्याचा पुरावा मियावाकी दृष्टिकोनाच्या अनेक फायद्यांवरून दिसून येतो. बंगलोर विद्यापीठातील तज्ञांच्या सहकार्याने केलेल्या विस्तृत अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की, मियावाकी पद्धत कार्बन सिक्वेस्ट्रेशनमध्ये उत्कृष्ट आहे, ज्यामुळे प्रति एकर 30.86 टन कार्बन उत्सर्जन होते.

टीकेएम ने केवळ स्थानिक निवासस्थान पुनर्संचयित केले नाही तर निरोगी लोकांसाठी योगदान देणारी स्वयं-शाश्वत परिसंस्था देखील तयार केली. दिवंगत डॉ. अकिरा मियावाकी यांच्या मार्गदर्शनाखाली, टीकेएम ने 2009 मध्ये आपली पहिली मियावाकी वृक्षारोपण मोहीम सुरू केली, जे हिरवाई आणि इको-कॉन्शस संवर्धनाच्या प्रवासातील एक महत्त्वाचा टप्पा ठरली. त्या महत्त्वाच्या दिवसापासून, टीकेएम च्या वृक्षारोपण मोहिमेचा विकास सुरूच आहे आणि कारखान्याच्या परिसरात 112 एकर क्षेत्रात हिरवीगार झाडे लावली आहे, त्यापैकी 32 एकर क्षेत्रात मियावाकी पद्धतीने वृक्षारोपण करण्यात आले आहे. आज, टोयोटाच्या बिदादी येथील उत्पादन केंद्रात 790 पेक्षा जास्त स्थानिक प्रजातींची 328,000 झाडे लावली आहेत. गेल्या काही वर्षांत जैवविविधतेत लक्षणीय वाढ झाल्याचे परिणाम खरोखरच आश्चर्यकारक ठरले आहेत. वनस्पती प्रजातींची संख्या केवळ 181 वरून 790 पर्यंत वाढली आहे, तर प्राण्यांच्या प्रजातींची संख्या 76 वरून 284 वर पोहोचली आहे. या जीवंत परिसंस्थेमध्ये आता 88 पक्ष्यांच्या प्रजाती, 38 फुलपाखरांच्या प्रजाती, 107 कीटक, 17 सरपटणारे प्राणी, 8 सस्तन प्राणी आणि 6 उभयचरांचा समावेश आहे, जे एक संपन्न स्थानिक वन परिसंस्थेचा यशस्वी विकास दर्शविते.

याव्यतिरिक्त, टीकेएम ने त्याच्या उत्पादन सुविधेमध्ये मुलांसाठी, शिक्षकांसाठी, समुदाय सदस्यांसाठी आणि इतर भागधारकांसाठी (25 एकरांवर पसरलेल्या, 17 थीम पार्क आणि 650 स्थानिक प्रजातींची 65,000 झाडे असलेले) एक प्रायोगिक पर्यावरणीय शिक्षण केंद्र ‘इकोझोन’ तयार केले आहे. भविष्यासाठी पर्यावरण लीडर्स आणि चॅम्पियन तयार करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे, जेणेकरून समाजात अपेक्षित वर्तनात्मक बदल घडवून आणता येतील. हा ग्रीन झोन वृक्षारोपणाच्या ‘मियावाकी संकल्पने’चा वापर करून वनस्पतींच्या सुविधेत घनदाट जंगलाची निर्मिती दर्शवितो. जंगलांमध्ये प्रामुख्याने कोरड्या पर्णपाती, आर्द्र पर्णपाती, अर्ध-सदाहरित आणि सदाहरित वन यासारख्या 4 प्रमुख वन प्रकारांच्या प्रजातींची लागवड केली जाते, ज्यामध्ये 21 वेगवेगळ्या उप-संकल्पना समाविष्ट आहेत जसे की परागकण कुरण, हर्बल गार्डन, मसाल्यांसाठी वनस्पती इ. आतापर्यंत, 42,000 हून अधिक विद्यार्थी आणि इतर भागधारकांचा इकोझोन उपक्रमाद्वारे समावेश करण्यात आला आहे.

श्री बी. पद्मनाभ, वाइस प्रेसिडेंट आणि मॅन्युफॅक्चरिंग डायरेक्टर – टोयोटा किर्लोस्कर मोटर आपले विचार व्यक्त करताना, म्हणाले, “टोयोटा किर्लोस्कर मोटारमध्ये, आमचा विश्वास आहे की पर्यावरण आणि सामाजिक शाश्वतता ही आर्थिक प्रगतीइतकीच महत्त्वाची आहे. टोयोटाच्या ग्लोबल एन्व्हायर्नमेंटल चॅलेंज 2050 (2015 मध्ये जाहीर करण्यात आलेली सहा आव्हाने) द्वारे मार्गदर्शित, आमचे शाश्वत प्रयत्न उत्पादन शून्य उत्सर्जनाच्या पलीकडे पोहोचले आहेत. पहिली तीन आव्हाने आमच्या उत्पादनांचे संपूर्ण जीवनचक्र, उत्पादन कार्ये तसेच आमच्या मूल्य शृंखला समाविष्ट करून शून्य कार्बन उत्सर्जन साध्य करण्याचा प्रयत्न करत असताना, शेवटची तीन आव्हाने जलसंवर्धन, पुनर्वापर आधारित समाजाची स्थापना करणे आणि निसर्गाशी सुसंगत राहणे यावर लक्ष केंद्रित करते.

आमचा विश्वास आहे की सामूहिक कृती आणि समुदायाच्या सहभागाद्वारे शाश्वत भविष्याची निर्मिती केली जाऊ शकते, जसे की आमच्या पर्यावरण उपक्रमांपैकी एक – ‘ग्रीन वेव्ह प्रोग्राम’ ज्यामध्ये वृक्षारोपण (वृक्षारोपण मोहीम, रोपांचे वितरण), सर्वोत्तम पद्धती एकत्रित करणे (उदा. मियावाकी वृक्षारोपण पद्धत), निसर्ग संवर्धनाबद्दल जागरूकता निर्माण करणे आणि चांगल्या पर्यावरणीय वर्तनाचा अवलंब करणे (टोयोटा इकोझोन – अनुभवात्मक इको लर्निंग) समाविष्ट आहे. आमचे कर्मचारी आणि इतर भागधारकांसोबत, भविष्यात पर्यावरणाचे रक्षण करण्यासाठी समाजात सकारात्मक बदल घडवून आणण्याचे आमचे उद्दिष्ट आहे.”

गेल्या वर्षी, टीकेएम कर्मचाऱ्यांनी 5,000 हून अधिक रोपे लावली होती, जे कंपनीच्या वृक्षारोपणाच्या प्रयत्नांद्वारे तसेच व्यक्तींद्वारे करण्यात आले होते, त्यामुळे कंपनीच्या आवारात आणि बाहेर मोठ्या प्रमाणात वृक्षारोपणाला चालना मिळाली. आम्ही आमच्या कर्मचाऱ्यांना इकोझोनला भेट देण्यासाठी आणि वनस्पतींच्या वाढीची खात्री करण्यासाठी देखील प्रोत्साहित करतो. या यशांवर आधारित, टीकेएम त्याच्या पुरवठादार आणि डीलर्ससह, त्याच्या मूल्य शृंखलेमध्ये वृक्षारोपण उपक्रमांच्या सर्वोत्तम पद्धतींना प्रोत्साहन देऊन आणि एकत्रित करून, ‘नो प्लास्टिक’ मोहीम, पाण्याचा वापर कमी करणे आणि ऑपरेशन्समध्ये कार्बन फूटप्रिंट्स कमी करणे यासारख्या इतर शाश्वत उपक्रमांसह हिरवळीचा व्यापक अवलंब करण्यास प्रोत्साहन देऊन निसर्ग संवर्धन उपक्रम राबवत आहे.

टीकेएम “मास हॅपीनेस फॉर ऑल” या त्याच्या व्हिजनला समर्पित आहे आणि व्यक्ती आणि भागधारकांना पर्यावरण संवर्धनात सक्रियपणे सहभागी होण्यासाठी प्रेरित करण्याचा प्रयत्न करते.