‘जागतिक जैवइंधन दिन 2024’ निमित्त स्वच्छ आणि हरित वाहनांच्या गतिशीलतेसाठी सर्वांगीण दृष्टिकोनाला चालना 

दिल्ली : जागतिक स्तरावर शाश्वततेचे चॅम्पियन म्हणून, टोयोटा 2050 पर्यंत कार्बन न्यूट्रॅलिटीसाठी वचनबद्ध आहे आणि टोयोटा एन्व्हायर्नमेंटल चॅलेंज 2050 (TEC 2050) च्या मार्गदर्शनाखाली 2035 पर्यंत मॅन्युफॅक्चरिंग ऑपरेशन्समध्ये नेट झिरो कार्बन साध्य करण्याचे टोयोटाचे उद्दिष्ट आहे. आज, जागतिक जैवइंधन दिनानिमित्त, टोयोटा किर्लोस्कर मोटर (टीकेएम) शाश्वत गतिशीलतेसाठी आपल्या वचनबद्धतेचा पुन्हा विचार करत आहे. सध्याचे ऊर्जा मिश्रण, ग्राहकांच्या विशिष्ट गरजा, पायाभूत सुविधांची तयारी आणि 2047 पर्यंत ऊर्जा क्षेत्रात ‘आत्मनिर्भर’ होण्यासाठी सरकारचे विविध प्रयत्न यासारख्या विविध घटकांचा विचार करून, अनेक स्वच्छ तंत्रज्ञानाची ओळख करून आणि त्यांना समर्थन देऊन कंपनी अधिक तत्परतेने ग्रीन मोबिलिटी सोल्यूशन्स विकसित करत आहे.

भारत ही सर्वात वेगाने वाढणारी प्रमुख अर्थव्यवस्था आहे. देशातील जीवाश्म इंधनाच्या वापरासोबतच आयातही वेगाने वाढत आहे, ज्यामध्ये एप्रिल 2024 मध्ये कच्च्या तेलाची आयात रेकॉर्ड पातळीवर तिसऱ्या स्थानावर पोहोचली आहे. जगातील तिसरा सर्वात मोठा ऊर्जा ग्राहक असलेल्या भारताने एप्रिल 24 मध्ये 21.4 दशलक्ष टन कच्चे तेल आयात केले आणि आर्थिक वर्ष 2023-24 मध्ये एकूण 232.5 दशलक्ष टन कच्चे तेल आयात केले (एप्रिल 2024 पीपीएसी डेटानुसार). गतिशीलतेच्या गरजा मोठ्या प्रमाणात वाढल्यामुळे, सध्या तेलाच्या मागणीच्या सुमारे 50% वाटा असलेले वाहतूक क्षेत्र (आयईए 2021नुसार) यामध्ये सर्वात महत्त्वपूर्ण योगदान देणारे असेल. उच्च जीवाश्म इंधन वापरामुळे मोठ्या प्रमाणात कार्बन उत्सर्जन देखील होते. म्हणून, जीवाश्म इंधनापासून ताबडतोब दूर जाणे आवश्यक आहे.

शाश्वत आणि हरित भविष्याच्या दिशेने, विद्युतीकरण आणि पर्यायी इंधन (जैवइंधन) यांसारख्या स्वच्छ ऊर्जेचा वापर करणाऱ्या तंत्रज्ञानाकडे परिवर्तन होणे महत्त्वाचे आहे. परवडणारी आणि शाश्वत ऊर्जेची उपलब्धता सुनिश्चित करण्यात जैवइंधन महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. यामुळे भारताला ऊर्जा सुरक्षेच्या समस्या दूर करण्यासाठी, आर्थिक विकासाला चालना देण्यासाठी आणि कार्बन उत्सर्जन कमी करून हवामान बदलाचा सामना करण्याची मोठी संधी उपलब्ध झाली आहे.

भारत अक्षय ऊर्जा, अतिरिक्त साखर, अन्नधान्य आणि बायोमासने समृद्ध आहे, जे स्वच्छ ऊर्जा भविष्याकडे परिवर्तन करण्यासाठी मोठ्या संधी देते, जे स्वदेशी देखील आहे. मुबलक प्रमाणात उपलब्ध असलेला ऊस, अतिरिक्त अन्नधान्य, तसेच विपुल बायोमास कचरा इथेनॉल तयार करण्यासाठी वापरला जाऊ शकतो जो कमीत कमी वेळेत वाहनांद्वारे वापरल्या जाणाऱ्या मोठ्या प्रमाणात जीवाश्म इंधनाची जागा घेऊ शकते.

याव्यतिरिक्त, भारतामध्ये इथेनॉल उत्पादनाची प्रचंड क्षमता आहे, ज्यामुळे ते जीवाश्म इंधनासाठी आर्थिकदृष्ट्या आकर्षक पर्याय बनवते आणि 2G तंत्रज्ञानाद्वारे वनस्पतींचा कचरा किंवा परळी सारख्या अवशेषांचा वापर करून हरित भविष्यासाठी मार्ग मोकळा करते, जे अन्यथा जाळले जाते, ज्यामुळे भारताच्या उत्तरेकडील भागात मोठ्या प्रमाणात प्रदूषण होते. हे आधीच सुरू झाले आहे आणि यामुळे कचऱ्यापासून आर्थिक मूल्य मिळवण्यास आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवून आणि नवीन रोजगार निर्माण करून कृषी अर्थव्यवस्थेसाठी अधिक संपत्ती निर्माण करण्यात मदत होऊ शकते. संशोधन आणि विकास, अनुकूल धोरण आराखडा इत्यादीं सारख्या समर्थनांमुळे वाहतूक क्षेत्राला इथेनॉलचा सुरळीत पुरवठा शक्य होईल.

विशेष म्हणजे, जून 2024 मध्ये, पेट्रोलसोबत इथेनॉलचे मिश्रण 15.90% पर्यंत पोहोचले आणि नोव्हेंबर 2023 ते जून 2024 दरम्यान एकत्रित इथेनॉल मिश्रण 13.0% पर्यंत पोहोचले. ई20 जून 24 पर्यंत ‘14,611’ पीएसयू (सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम) आउटलेटवर उपलब्ध आहे आणि 2025 पर्यंत 20% मिश्रण साध्य करण्याच्या मार्गावर आहे. 2025-26 पर्यंत पेट्रोलमध्ये 20% इथेनॉल मिश्रणाची अंमलबजावणी केल्यास 86 दशलक्ष बॅरल गॅसोलीनला पर्याय मिळणे अपेक्षित आहे, ज्यामुळे भारतासाठी 30,000 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त परकीय चलनाची बचत होईल तसेच कार्बन उत्सर्जनात 20 दशलक्ष मेट्रिक टनांपेक्षा जास्त घट होण्याची शक्यता आहे. ई20 इंधन देखील पेट्रोलच्या तुलनेत PM2.5 उत्सर्जन 14% पर्यंत कमी करेल (स्रोत: एमओपीएनजी). ई20 पर्यंत अस्तित्वात असलेल्या इथेनॉल उत्पादनाची प्रचंड क्षमता लक्षात घेता, फ्लेक्सी फ्युएल व्हेईकल (एफएफव्ही) तंत्रज्ञानामुळे हे फायदे अनेक पटींनी वाढू शकतात, जे 20% आणि त्याहून अधिक 100% पर्यंत उच्च इथेनॉल मिश्रणे लवचिकपणे वापरू शकतात.

तथापि, फ्लेक्स इंधन वाहनांसमोरील आव्हान म्हणजे इथेनॉलची कमी ऊर्जा घनता असल्यामुळे त्याची इंधन कार्यक्षमता कमी आहे. जागतिक स्तरावर या आव्हानाचा सामना करण्यासाठी, इलेक्ट्रीफाईड फ्लेक्स फ्युएल व्हेइकल्स (एफएफव्ही – एसएचईव्ही) हे फ्लेक्स इंधन इंजिन तसेच इलेक्ट्रिक पॉवरट्रेनसह प्रगत हरित तंत्रज्ञान म्हणून सादर केले जात आहे. त्यामुळे, स्ट्राँग हायब्रीड इलेक्ट्रिक व्हेईकल (एसएचईव्ही) च्या बाबतीत, फ्लेक्स फ्युएल इंजिनसह इलेक्ट्रिक पॉवरट्रेनचा वापर वाढीव इंधन कार्यक्षमतेसह या आव्हानावर मात करतो. या दिशेने, गेल्या वर्षी, टीकेएमने जगातील पहिल्या बीएस6 स्टेज II इलेक्ट्रीफाईड फ्लेक्स इंधन वाहनाच्या प्रोटोटाइपचे अनावरण केले. या ग्रीन व्हेइकल तंत्रज्ञानामध्ये सर्वात कमी वेल-टू-व्हील कार्बन उत्सर्जन आहे आणि एक अनुकूल धोरण समर्थनामुळे ग्राहकांशी मजबूत संबंध प्रस्थापित होऊ शकतो, त्यामुळे गतिशीलता टिकाऊ बनते.

श्री विक्रम गुलाटी, कंट्री हेड आणि एक्झिक्युटीव्ह वाइस प्रेसिडेंट, कॉर्पोरेट अफेअर्स आणि गव्हर्नन्स, टोयोटा किर्लोस्कर मोटर, म्हणाले, “जैवइंधन जीवाश्म इंधनावरील अवलंबित्व कमी करू शकते आणि पर्यावरणीय आणि आर्थिक फायदे मिळवून देऊ शकते. या संदर्भात, इथेनॉल, एक स्वदेशी आणि स्वच्छ ऊर्जा स्त्रोत म्हणून, भारताच्या ऊर्जा सुरक्षा आणि पर्यावरणीय उद्दिष्टांसाठी इथेनॉलमध्ये प्रचंड क्षमता आहे. जीवाश्म इंधनाचा वापर लक्षणीयरीत्या कमी करून आणि कार्बन उत्सर्जन कमी करून, इथेनॉल कार्बन न्यूट्रॅलिटीच्या आमच्या राष्ट्रीय अजेंड्याला केवळ समर्थन देत नाही तर रोजगार निर्माण करून आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवून कृषी अर्थव्यवस्था मजबूत करते. टीकेएम मध्ये, आम्ही जैवइंधन उर्जेवर चालणारे वाहन पॉवरट्रेन्स म्हणजेच फ्लेक्स फ्युएल व्हेईकल (एफएफव्ही) आणि फ्लेक्स फ्युएल स्ट्रॉन्ग हायब्रिड इलेक्ट्रिक व्हेईकल (एफएफव्ही-एसएचईव्ही) तंत्रज्ञानाचा समावेश असलेल्या अनेक तंत्रज्ञानाच्या मार्गाचा अवलंब करून शाश्वत गतिशीलतेच्या भविष्यासाठी सतत प्रयत्न करत आहोत.

इलेक्ट्रिफाइड व्हेईकल तंत्रज्ञानातील एक अग्रगण्य आणि सामाजिकदृष्ट्या जबाबदार कॉर्पोरेट संस्था म्हणून, टीकेएम सतत आपले प्रयत्न सुरू ठेवेल आणि शाश्वत तांत्रिक प्रगतीचा प्रसार करून प्रगतीशील नवकल्पनांमध्ये योगदान देईल, यामुळे ‘सर्वांसाठी गतिशीलता’ आणि “कोणीही मागे राहणार नाही” याची खात्री होईल.

पुढे, कार्बन न्यूट्रॅलिटी साध्य करण्यासाठी अनेक-ऊर्जा मार्गाच्या दृष्टिकोनाचे महत्त्व सांगून, आज, टोयोटा किर्लोस्कर मोटर (टीकेएम) ने “भारतातील जैवइंधन क्रांती: भविष्यातील इंधन” या थीमवर आधारित सियाम आंतरराष्ट्रीय परिषदेत भाग घेतला. ज्यामध्ये जैवइंधनाची मागणी आणि पुरवठा व्यवस्थापन, जैवइंधन भविष्यासाठी वाहन उद्योगाला तयार करणे आणि जैवइंधन स्वीकारण्यासाठी एक मजबूत इकोसिस्टम विकसित करणे यासारख्या अनेक सत्रांचा समावेश होता. या कार्यक्रमात सरकार आणि उद्योग क्षेत्रातील मान्यवर वक्ते तसेच जागतिक तज्ञांचा सहभाग होता.